Trong điều kiện thời tiết xấu, đặc biệt là khi có bão và sét, các thiết bị điện tử và cơ điện và thang máy nhà bạn đều có nguy cơ bị hư hỏng nếu không được bảo vệ đúng cách. Thang máy, một thiết bị quan trọng và phức tạp trong các tòa nhà cao tầng, cũng không ngoại lệ.
Sét có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với thang máy nhà bạn nếu không có các biện pháp phòng ngừa. Việc hiểu rõ sét có thể ảnh hưởng như thế nào đến thang máy sẽ giúp bạn chủ động trong việc bảo vệ hệ thống này, đảm bảo an toàn cho người sử dụng và giảm thiểu thiệt hại về tài sản.
1. Tác động trực tiếp của sét đến thang máy nhà bạn
Sét là một hiện tượng tự nhiên có điện áp cực kỳ cao, có thể lên đến hàng triệu vôn. Khi sét đánh trúng một tòa nhà, đặc biệt là những tòa nhà cao tầng, nó có thể truyền qua hệ thống dây điện, cáp tín hiệu, hoặc bất kỳ cấu trúc kim loại nào trong tòa nhà. Nếu không có hệ thống chống sét hiệu quả, thang máy sẽ là một trong những thiết bị dễ bị ảnh hưởng nhất.
Trong trường hợp xấu nhất, sét có thể tác động trực tiếp đến hệ thống điện của thang máy, gây chập cháy bảng điều khiển, hỏng động cơ, hoặc thậm chí là làm dừng hoàn toàn hệ thống thang máy. Khi đó, người sử dụng có thể bị mắc kẹt trong cabin, gây nguy hiểm về an toàn tính mạng.

2. Tác động gián tiếp của sét qua hệ thống điện
Ngay cả khi sét không đánh trực tiếp vào thang máy, nó vẫn có thể gây ra các dòng điện cảm ứng hoặc quá áp thông qua hệ thống dây điện trong tòa nhà. Những đợt quá áp này có thể phá hủy các linh kiện điện tử tinh vi trong hệ thống điều khiển của thang máy.
Bo mạch điều khiển, biến tần và bộ phận cảm biến là những thành phần nhạy cảm và dễ bị hư hỏng nếu có sự tăng vọt bất ngờ về điện áp.
Ngoài ra, khi sét gây ra mất điện đột ngột, hệ thống thang máy có thể dừng hoạt động, khiến người bên trong thang bị mắc kẹt. Nếu không có nguồn điện dự phòng, việc giải cứu người trong cabin có thể gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là trong các tòa nhà cao tầng.
3. Nguy cơ cháy nổ do sét
Sét không chỉ gây ra hư hỏng về thiết bị mà còn có thể dẫn đến nguy cơ cháy nổ nếu nó gây ra sự cố trong hệ thống điện. Đặc biệt, khi các linh kiện bên trong thang máy bị chập cháy, nó có thể lan ra toàn bộ hệ thống điện của tòa nhà, tạo ra nguy cơ hỏa hoạn lớn.
Nếu cabin thang máy chứa các vật liệu dễ cháy hoặc không được kiểm tra bảo dưỡng định kỳ, nguy cơ này sẽ còn cao hơn.

4. Ảnh hưởng đến hệ thống cứu hộ và thoát hiểm
Các tòa nhà cao tầng thường được trang bị hệ thống cứu hộ tự động, giúp thang máy di chuyển đến tầng gần nhất và mở cửa khi xảy ra sự cố mất điện.
Tuy nhiên, nếu hệ thống điện bị quá tải hoặc hỏng hóc do sét, chức năng này có thể không hoạt động đúng cách. Điều này gây ra rủi ro lớn cho những người sử dụng thang máy trong trường hợp khẩn cấp.
Ngoài ra, nếu hệ thống thoát hiểm của tòa nhà cũng bị ảnh hưởng bởi sét, việc thoát khỏi tòa nhà trong tình huống khẩn cấp sẽ gặp nhiều trở ngại.
5. Cách bảo vệ thang máy nhà bạn khỏi tác động của sét
Để giảm thiểu nguy cơ hư hỏng do sét, các tòa nhà cần lắp đặt hệ thống chống sét toàn diện, đảm bảo an toàn cho thang máy cũng như các thiết bị điện khác. Dưới đây là một số biện pháp bảo vệ thang máy khỏi tác động của sét:
- Lắp đặt cột thu lôi: Đây là biện pháp cơ bản để bảo vệ tòa nhà khỏi tác động trực tiếp của sét. Cột thu lôi sẽ dẫn dòng sét xuống đất, ngăn không cho nó xâm nhập vào hệ thống điện và các thiết bị của tòa nhà, bao gồm thang máy.
- Sử dụng thiết bị chống sét lan truyền: Đây là những thiết bị được lắp đặt trên hệ thống điện và mạng lưới tín hiệu của tòa nhà để ngăn chặn quá áp từ sét truyền vào các thiết bị như thang máy. Thiết bị này giúp bảo vệ bo mạch, động cơ và các linh kiện điện tử khỏi hư hỏng.
- Kiểm tra định kỳ hệ thống điện: Đảm bảo rằng hệ thống điện trong tòa nhà, bao gồm cả hệ thống điều khiển thang máy, được kiểm tra và bảo trì định kỳ. Điều này giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, tránh sự cố khi có sét.
- Trang bị nguồn điện dự phòng: Lắp đặt bộ lưu điện (UPS) hoặc máy phát điện dự phòng cho hệ thống thang máy là cách hữu hiệu để đảm bảo thang máy vẫn hoạt động bình thường khi có sự cố mất điện do sét.
- Kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống thang máy: Việc bảo dưỡng thang máy định kỳ không chỉ giúp thang máy hoạt động êm ái, bền bỉ mà còn giúp phát hiện các dấu hiệu hư hỏng do sét hoặc các yếu tố khác gây ra.

6. Nâng cao ý thức an toàn cho người sử dụng
Ngoài các biện pháp kỹ thuật, việc nâng cao ý thức an toàn cho người sử dụng thang máy cũng rất quan trọng. Trong thời gian có bão và sấm sét, người dân nên hạn chế sử dụng thang máy và thay vào đó sử dụng cầu thang bộ.
Thông báo, hướng dẫn về các biện pháp an toàn khi sử dụng thang máy trong điều kiện thời tiết xấu cần được đặt ở các khu vực công cộng như sảnh hoặc trong cabin thang máy.
Kết luận
Sét là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với hệ thống thang máy của tòa nhà nếu không có các biện pháp phòng ngừa và bảo vệ thích hợp. Tác động của sét không chỉ làm hư hỏng thiết bị, tăng chi phí sửa chữa mà còn gây nguy hiểm đến tính mạng của người sử dụng.
Do đó, việc lắp đặt hệ thống chống sét và thường xuyên bảo trì thang máy là rất cần thiết để đảm bảo an toàn và duy trì hoạt động ổn định của hệ thống này.